مراحل صادرات: در حوزه تجارت بین المللی صادرات به ارسال خدمات یا کالاهایی گفته می شود که در یک کشور تولید شده و در کشور دیگری به فروش می رسد. به فروشنده چنین خدمات و کالاهایی صادر کننده و به خریدار خارجی این کالاها و محصولات نیز وارد کننده می گویند.
به بیان دیگر خروج کالا از قلمرو گمرکی مبدا با رعایت کردن کلیه قوانین و مقررات را صادرات می گویند. حال افرادی که دارای کارت بازرگانی و مجوز وزارت بازرگانی می باشند و می توانند کالاهای مختلف را از کشور مبدا به کشور مقصد جابجا کنند صادر کننده گفته می شود این اشخاص می توانند حقیقی یا حقوقی باشند.
در واقع معنای لغوی صادرات به معنای ارسال یا انتقال دادن کالا و فرستادن آن از جایی به جای دیگر می باشد که می تواند به صورت داخل کشور یا خارج از کشور انجام شود.
به بیان دیگر صادرات را می توان کار کردن و ارتباط داشتن با بازارهای حرفه‌ای داخل یا خارج از کشور دانست. صادرات نقطه آغاز برقراری ارتباط با دیگران محسوب می شود و می تواند برای صادر کننده درآمد ارزی به همراه داشته باشد.
انواع صادرات
صادرات را می توان از دو دیدگاه متفاوت تقسیم بندی کرد که در نوع اول به صورت مستقیم و غیر مستقیم و در نوع دوم به ۹ بخش مجزا قابل تقسیم است:
-
صادرات مستقیم
از این شیوه صادرات معمولاً شرکت هایی استقبال می کنند که خریداران خارجی جزو مشتریان پروپا قرص آنها هستند و این تولید کنندگان را تشویق به صادرات می کنند.
از طرفی اگر مقدار صادرات برای برخی از شرکت ها به قدری افزایش یافته باشد که بتواند مالیات و هزینه اداره سازمان صادراتی را بر عهده بگیرد، نیاز به استفاده از این روش می باشد.
به بیان دیگر شرکت هایی این نوع صادرات را می توانند انجام دهند که فعالیت های مختلف و ضروری برای فروش محصولات شان را در کشورهای میزبان بر عهده بگیرند. این فعالیت ها عبارتند از:
- تعیین ظرفیت بازار
- تعیین کانال های توزیع
- یافتن خریدار
- انجام دادن امور صادرات از جمله آماده کردن مدارک و اسناد
- اقدامات مربوط به بیمه و حمل محموله
این شیوه از صادرات به اشکال زیر قابل انجام می باشد:
-
نمایندگان صادراتی
نمایندگان صادراتی در واقع واسطه خریدار هستند. این نمایندگان در کشور صادر کننده با دریافت کردن کارمزد کالای مورد نظر را از فروشنده خریداری می کنند. نمایندگان می توانند تولید کننده یا توزیع کننده هم باشند.
-
نمایندگان فروش سیار
شرکت تولیدی می تواند کلیه نمایندگان خودش را در زمان های خاصی از داخل کشور جهت فعالیت های بازرگانی و صادرات به خارج از کشور بفرستد.
-
شعبه فروش در خارج از کشور
با وجود یک دفتر فروش تولید کننده این امکان را دارد که در بازارهای مختلف خارجی به موقع حضور داشته باشد. به این ترتیب برنامه های خودش را نیز بهتر کنترل می کند. این دفتر مسئولیت توزیع و فروش را بر عهده گرفته و حتی می تواند فعالیت هایی مانند انبارداری و تبلیغات جهت فروش را نیز انجام دهد.
-
بخش صادرات در داخل کشور
مدیر فروشی که در امر مراحل صادرات تخصص دارد می تواند با چندین دستیار کارهای صادرات را انجام دهد، هم چنین کمک های لازم را به بازار صادراتی در مواقع لزوم عرضه کند.
-
بازاریابی رایگان
این شیوه بیش تر مختص شرکت های بزرگ فراملیتی و کشور آمریکا می باشد و به این شکل است که شرکت از کانال های مختلف پخش محصولات خودش جهت فروش کالاهای دیگر که مکمل یا مناسب فرآورده های شرکتش می باشد، استفاده می کند. درآمد این شیوه نیز از اجاره فروش انحصاری همان فرآورده و یا حق العمل کاری به دست می آید.
-
سفارش پستی
برخی از شرکت ها از طریق پست فروش محصولات خودشان را انجام می دهند، یعنی ابتدا خریدار فرم مربوط به همان محصول را از طریق روزنامه یا دفاتر پست به دست آورده، آن را تکمیل می کند و فرم تکمیل شده با فرم فیش واریز را به شرکت صادر کننده ارسال می کند.
صادرات غیر مستقیم
این نوع از صادرات معمولاً بین شرکت هایی رواج دارد که به تازگی وارد این حوزه شده اند. در صادرات غیر مستقیم سرمایه زیادی نیاز نیست و شرکت صادر کننده هیچ اجباری در خصوص استخدام کردن فروشندگان و یا اجرا کردن قراردادها در خارج از کشور ندارد.
همچنین صادر کننده با ریسک کمتری مواجه است. این شیوه از صادرات به چند نوع متفاوت قابل اجرا می باشد:
-
شرکت های تجاری
شرکت های تجاری در واقع شکل گسترده تر و وسیع تر از صادرکنندگان می‌باشند که کالاهای مختلف را از کلیه تولید کنندگان خریداری کرده در بازارهایی که مد نظر خودشان است، صادر می‌کنند.
نمونه‌ای از این شرکتهای تجاری می‌توان شرکتهای ژاپنی را نام برد. فروش به این شیوه در واقع مانند فروش داخلی می‌باشد و تنها تفاوت آن در این است که به علت نداشتن اطلاعات و عدم کنترل بازار ممکن است ثبات کمتری داشته باشد.
-
شرکت های مدیریت صادرات
واسطه‌ای به نام شرکت مدیریت صادرات موافقت می‌کند که در قبال پرداخت وجه تمامی مراحل صادرات اعم از تخفیفات تبلیغات، حمل و نقل و غیره را برای شرکت صادر کننده انجام دهد.
-
سازمان های تعاونی صادرات
سازمان ها فعالیت‌های صادراتی را از طرف تولید کنندگان انجام می‌دهند.
-
صادرات قطعی
صادرات قطعی یعنی ارسال کالا و محصول به خارج از قلمروهای گمرکی کشور که در کشورهای خارجی به فروش می‌رسد یا مصرف می‌شود. صادرات قطعی از پرداخت کردن سود بازرگانی، حقوق گمرکی و عوارض و مالیات معاف است، اما هزینه‌های گمرکی را باید پرداخت کند.
-
صادرات موقت
به کالاهایی که برای منظور خاصی به صورت موقت از کشور خارج شده و پس از برآورده شدن منظور مورد نظر د اعاده می‌شوند، صادرات موقت گفته می‌شود.
برای جنبه تجاری داشتن یک نوع کالا هیچ تعریف یا معیاری مشخص نشده است و طبق ماده ۳ قانون صادرات و واردات فرد جهت تجارت و واردات و صادرات کالاهای مختلف مستلزم به داشتن کارت بازرگانی می‌باشد.
از طرفی کالاهایی که برای واردات یا صادرات انتخاب می‌شوند زمانی مجاز به انتقال از مرزهای گمرکی هستند که به تایید و تشخیص گمرک رسیده باشد.
-
صادرات قطعی غیرتجاری
این نوع از صادرات به صورت بسیار محدود و از طریق مسافر یا پست انجام می‌شود.
-
صادرات مجدد
وقتی کالاهایی که پیش تر صدور شده‌اند به صورت مجدد ارسال شوند، به آن صادرات مجدد گفته می‌شود. این نوع کالاها معمولاً بدون هیچگونه تغییر اضافی یا فراوری از طریق بنادر، انبارهای تحت حفاظت گمرک و یا مناطق آزاد ارسال می‌شوند و مشمول پرداخت کردن حقوق گمرکی نخواهند شد.
کالاهای شبه ترانزیتی یا ترانزیتی اقلامی از کالا هستند که صاحب یا مالکان آن ها شناخته نشده است و این کشور افراد دارای تابعیت کشوری نیستند که کالا در قلمرو آن قرار دارد.
اسناد لازم جهت صدور کالا
در تعریف صادرات همواره مدارکی به عنوان الزامات مراحل صادرات مطرح هستند که جهت صدور کالا و همچنین مراجعه به گمرک صادر کننده کالا به آنها نیاز دارد. این موارد مدارک عبارتند از:
مجوز صدور و کارت بازرگانی ویژه صادر کننده
بنا به درخواست گواهی بهداشت در صورت درخواست خریداران
گواهی قرنطینه نباتی و دامی در صورت درخواست خریداران
گواهی استاندارد وکالت نامه یا معرفی‌نامه اظهار کننده کالا
صادر کننده پس از تهیه این مدارک باید آنها را به گمرک تحویل دهد و پس از آنکه قبض انبار برای وی صادر شد، اظهارنامه صادراتی را به صورت ۴ نسخه جداگانه تنظیم کرده و تحویل گمرک دهد. یک نسخه از این اظهارنامه پروانه صادرات محسوب می شود.
فواید و مزایای صادرات
از جمله مزیت‌هایی که صادرات هر نوع کالا یا محصولی به همراه دارد، موارد زیر هستند:
کاهش هزینه‌های تولید و افزایش یافتن کیفیت محصول با هدف حفظ کردن جایگاه رقابتی همان محصول در بازارهای جهانی
افزایش دادن مهارت در کارکنان و کارگران جهت تولید کردن کالاهای استاندارد
افزایش دادن سهم محصول در بازار و پیشگیری کردن از روند کاهش تولید و فروش همان کالا
رشد و توسعه دادن اقتصاد کشور
ایجاد کردن موازنه تجاری و برقراری تعادل اقتصادی
از معایب صادرات گزینه های زیر هستند:
ایجاد مشکلاتی در حوزه تولید کردن خدمات رسانی برای شرکتهای کوچک و متوسط به علت اختلافات فرهنگی، تفاوت در فرهنگ، زبان و عدم شناخت سیاست‌های بازرگانی
به چالش که کشیدن بخش مدیریت مالی در شرکت‌ها به علت نوسانات نرخ معاوضه در حوزه فعالیت‌های صادراتی
مراحل مختلف صادرات در ایران
برای صادر کردن هر نوع کالایی فرد صادر کننده نیاز دارد که مراحل زیر را به ترتیب انجام دهد تا وزارت بازرگانی اجازه فعالیت در حوزه صادرات را برای فرد صادر کند:
اخذ کارت بازرگانی
دارا بودن حساب قرض الحسنه یا جاری
نداشتن پیمان ارزی معوق
اخذ قیمت کالای مورد نظر از کمیسیون نرخ گذاری
مذاکره با خریداران خارجی و مشخص کردن شرایط صادرات مانند بسته‌بندی مناسب، قیمت رقابتی مناسب، محل تحویل، زمان تحویل و غیره
حصول توافق قطعی و نهایی با خریدار
صادر کردن پروفرما و همچنین اعلام کتبی شرایط صادرات به خریدار خارجی جهت ارائه دادن گشایش اعتبار و بانک
پروفرما نوعی سند است که در داخل آن صادر کننده کلیه شرایط پیشنهادی خودش را جهت صادر کردن کالا به وارد کننده اعلام می‌کند.
طبق قوانین کشور این سند باید حاوی اطلاعاتی مانند نام و نشانی فرستنده، تاریخ صدور، مدت اعتبار، نام و نشانی سفارش دهنده، مشخصات کامل هر دو طرف، شماره تعرفه گمرکی، شماره استاندارد کالا، موسسه واحد اندازه‌گیری، تعهدات فروشنده، قیمت کالا، تعداد کالا، نام تولید کننده، نوع ارز، وزن کالا، علامت گذاری کالا، مشخصات بسته‌بندی، شرایط و نحوه ارسال از مبدا تا مقصد، شرایط و مدت زمان تحویل اظهارات و تعهدات فروشنده و شرایط پرداخت و… باشد.
